මීගමුව ප්‍රදේශයේ එක්තරා තරුණයෙක් මේසන් බාස් කෙනෙක් ලගට ගියා මේසන් වැඩ ඉගෙන ගන්න. ඒත් මේ බාසුන්නැහේ වැඩ ඉගැන්නුවේ නැහැ, අත් වැඩ ගත්තා මිසක්. තරුණයට වුනේ බදාම අනන්න, උපකරණ සෝදන්න. මේ තරුණයාගේ නම උගෝ සිඤ්ඤෝ. උගෝ සිඤ්ඤෝ මේසන් වැඩ අත ඇරලා නාට්‍ය කණ්ඩායමකට සම්බන්ධ වුණා. නාට්‍ය කණ්ඩායම "මිනර්වා "නාට්‍ය කණ්ඩායම. නායකයා බී.ඒ. ඩබ්ලිව්. ජයමාන්න. මේ නාට්‍ය කණ්ඩායමෙන් නිශ්පාදනය කරපු නාට්‍යක් "කඩවුණු පොරොන්දුව". මේ නාට්‍ය චිත්‍රපටයක් බවට පත් කරගන්න සියලු දෙනාම ඉන්දියාවට යනවා.

"කඩවුණු පොරොන්දුව" කියලා චිත්‍රපටයක් නිෂ්පාදනය කරලා 1947 ජනවාරි 21 වන දා ලංකාවේ ප්‍රථම චිත්‍රපටය ලෙස ප්‍රදර්ශනය කරනවා. මේ චිත්‍රපටයට රග පෑමෙන් සම්බන්ධ වුණු උගෝ සිඤ්ඤෝ හියුගෝ ප්‍රනාන්දු නමින් සිංහල සිනමාවට පැමිණෙනවා.
රඟපෑමෙන්, ගීත රචනයෙන් සිනමාව වර්ණවත් කරපු හියුගෝ ප්‍රනාන්දු 1986 රංජන් රාමනායකගේ ප්‍රථම රංගනය රැගත් "ජය කොතනද" චිත්‍රපටය රූගත කරන අවස්ථාවේදී මට මුණගැසෙණවා. හියුගෝ ප්‍රනාන්දුට අපි කිව්වේ හියුගෝ මාස්ටර් කියලා. ඒ වන විට හියුගෝ මාස්ටර්ට වයස අවුරුදු 73ක්.
සෑම දවසකම රූගත කිරීම් අවසන් වෙලා චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂ සෝමරත්න රාමනායක මහතාගේ නිවසේ රාත්‍රිය ගත කරන විට මම සිනමාවේ අතීත රසවත් තොරතුරු හියුගෝ මාස්ටර්ගෙන් විමසනවා. ඒ අවස්ථාවේදී තමයි මට මේසන් බාස්ගේ කතාව කිව්වේ. හියුගෝ මාස්ටර් ප්‍රසිද්ධ නළුවෙක් වුණාට පස්සේ මේසන් බාස් හොයාගෙන ගිහින් පුළුවන් හැම වෙලාවෙම කීයක් හරි දෙනවාලු. මම ඇහුවා" ඇයි ඒ කියලා"?
"'මේසන් වැඩ ඉගැන්නුවේ නැති නිසා' කියලා ඔහු කිව්වා." මේසන් වැඩ ඉගැන්නුවා නම් මම අද කවුරුත් දන්නේ නැති මේසන් බාස් කෙනෙක්. බාස් මට වැඩ එපා කරපු නිසා අද මම නළුවෙක් වෙලා හියුගෝ ප්‍රනාන්දු කියලා මුළු රටම දන්නවා."
හියුගෝ ප්‍රනාන්දු මේසන් බාස් කෙනෙක් වුණා නම් "මාතලන්" වැනි ජනප්‍රිය චිත්‍රපටයක රසවත් දෙබස් ලියවෙන්නේ නැහැ.
1953 තිරගත වූ "ප්‍රේම තරගය" චිත්‍රපටයේ අදත් ජනප්‍රිය "හොඳ හොඳම වේය ලොව කිසිම තැනක නැහැ නොහොද නරක දිනුවේ,
සිත ඉර්ශ්‍යමාන ගති නැති නිසාම අපි ප්‍රේම තරගෙ දිනුවේ"
ගීතය ලිය වෙන්නෙත් නැහැ.

********************************************************
මේ කතාවෙන් මම තේරුම් ගත්ත දේ තමයි කෙනෙක් ආසාවෙන් යන්න ඉන්න මාර්ගය තවකෙකු අවහිර කොට ඔහුට ඒ කාර්යය එපා කරවනවා නම් දෛවය විසින් ඔහුව වෙනත් මාර්ගයකට ගෙන ගොස් බලාපොරොත්තු වූවාටත් වඩා සාර්ථක ස්ථානයක තබන බවයි. ඒ හියුගෝ ප්‍රනාන්දු.

(ඔහු වර්තමානයේ අප කවුරුත් දන්නා හඳුනන බ්‍රිටෝ ප්‍රනාන්දුගේ පියා වේ. බ්‍රිටෝ ප්‍රනාන්දුද මෙම ඡායාරූපයේ දැක්වේ.)

සටහන : දයානන්ද රත්නසිරි