කලාත්මක නිර්මාණයට හිතකර මෙම සන්දර්භය තුළ, සාහිත්‍ය කවයන් නිර්මාණය වී හමුවීම් හරහා බිඳී යන අතර විශේෂයෙන් චිත්‍ර ශිල්පීන් සහ නිදර්ශකයින් මෙම ප්‍රීතිමත් වාතාවරණයෙන් ආස්වාදයක් ලැබූහ, සමහර අවස්ථා කෝපාවිෂ්ඨ නමුත් ෆැන්ටසියෙන් පිරී පැවතුණි.

ප්‍රංශ කලාව තුළ Japonism නම් පෙරදිග ආභාසය ඇති ජපන් විලාසිතාවේ බලපෑම් භාවිතා කළ උච්චතම අවස්ථාව වූයේය.

මේ සුන්දර යුගයේ, ජෝසප් ඔලර් (1839-1922) සහ චාල්ස් සිඩ්ලර් (1831-1897) හට විවිධ මාදිලියේ ප්‍රේක්ෂකයින් සඳහා ජනප්‍රිය විනෝදාස්වාදය සඳහා කැප වූ ස්ථානයක් පිරිනැමීමට අවශ්‍ය වූයේය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස Moulin Rouge නම් ප්‍රසිද්ධ කැබරේ රඟහල 1889 ඔක්තෝබර් 10 වන දින Montmartre කඳු පාමුල දී ආරම්භ කරන ලදී.

මෙම මුල් රූෂ් යන නම Montmartre ඉතිහාසයේ බිහිසුණු සිදුවීමකින් ලැබුණු ආභාෂයක් යයි සිතිය හැක.

1800 ගණන්වල මොන්මාත්‍ර හි සුළං මෝල් ගණනාවක් (ප්‍රංශ භාෂාවෙන් මුලන්) තිබුණි. Moulin Rouge හි නිර්මාතෘවරුන් මේවායින් ආශ්වාදයක් ලබන්නට ඇත... නැතහොත් ජනප්‍රවාදයට අනුව මොන්මාත්‍ර ප්‍රදේශයේ සිදු වූ ඓතිහාසික ඛේදජනක සිදුවීමකට සම්බන්ධ වූ විශේෂිත කුඩා රතු සුළං මෝලකින් මේ අභාෂය පැමිණ ඇත.

1814 නැපෝලියන් බොනපාට්ගේ පාලනයේ අවසාන දිනවලදී ප්‍රංශය, රුසියානුවන් විසින් පරාජය කිරීමේ ක්‍රියාවලියක යෙදී සිටියහ. පැරිසියට එල්ල වූ ප්‍රහාරයකින් රුසියානුවන්ගේ ජයග්‍රහණය තහවුරු විය, කෙසේ වෙතත්, සියලුම පැරිසියේ වැසියන් එය පහසුවෙන් ලබා දුන්නේ නැත. Moulin de la Galette හි හිමිකරුවන් වන Debray සහෝදරයන් (එහි සුළං මෝල් දෙක ඇත්ත වශයෙන්ම le Moulin Radet සහ Blute Fin ලෙස හැඳින්වේ) ආක්‍රමණිකයන්ට එරෙහිව ඔවුන්ගේ දේපළ ආරක්ෂා කරමින් සිටියදී, හතර දෙනාගෙන් තිදෙනෙකු මිය ගියේය. දිවි ගලවා ගත් තැනැත්තා රුසියානු නිලධාරියෙකුට වෙඩි තබා තම සහෝදරයන් වෙනුවෙන් පළිගත්තේය. මෙම ක්‍රියාව නිසා ඔහු මරාදමා, ඔහුගේ සිරුර කැබලිවලට කපා ඔවුන්ගේම සුළං මෝලෙහි ඇණ ගැසීය. මෙම දුක්ඛිත සිදුවීම සිහිපත් කිරීම සඳහා, ඔවුන්ගේ මව ඔවුන්ගේ සොහොන් මත කුඩා රතු සුළං මෝලක් තැබුවාය. Montmartre හි කුඩා සුසාන භූමිය වන Cimetière du Calvaire හිදී මේ කුඩා රතු සුළං මෝල දැක බලාගත හැකිය.

වසර 134ක ඉතිහාසයක් ඇති MOULIN ROUGE නම් මෙම පැරිසියන් කැබරේ තුළ අපි මදක් සැරිසරමු.

1800 ගණන්වල අග භාගයේ පැරිසිය ආලෝකයේ සහ ප්‍රීතියේ සංදර්ශනයක් බවට පත්වූ අතර එහි බොහීමියානු විනෝදාස්වාදයේ හදවත මොන්ට්මාත්‍ර දිස්ත්‍රික්කය විය. එහි බොහෝ තැබෑරුම් සහ නැටුම් ශාලා අතර වචනාර්ථයෙන් සහ සංකේතාත්මකව Moulin Rouge ප්‍රමුඛත්වය ගත්තේ විනෝදාස්වාදයේ ආලෝකයක් ලෙසය. මේ කැබරේ නර්තන ශාලාව ස්ථාපිත කරන ලද ව්‍යාපාරිකයන් Joseph Oller සහ Charles Zidler "පළමු කාන්තා මාලිගාව, විශාලතම මෙන්ම වඩාත්ම අලංකාර සහ සුඛෝපභෝගී නැටුම් දේවාලය" කියමින් පුරසාරම් දෙඩුවහ.

ඇත්ත වශයෙන්ම එය එසේම විය. ආරම්භක රාත්‍රියෙන් පසුව, ඉක්මනින් ප්‍රංශ කැන්කන් ලෙස හැඳින්වෙන ජවසම්පන්න සහ ප්‍රකෝපකාරී නර්තන විලාසය Moulin Rouge හි අනන්‍යතාවය බවට පත්විය. ඉහළට නැගෙන පා පහරවල් සහ රැලි සහිත සායවල්වල ප්‍රබෝධය කැබරේ නාටිකාංගනාවන් ගොඩනඟා ගත් කීර්තිය සහ අනන්‍යතාවය බවට පත් වූ අතර ටූලූස්-ලෝට්‍රෙක්ගේ අලංකාර සිතුවම් වලට ස්තූතිවන්ත වෙමින් Moulin Rouge පැරිස් හි සැබෑ සංකේතයක් විය.

කාලයාගේ ඇවෑමෙන්, ගිනි ගැනීම් වලට මුහුණ දෙමින් සහ ප්‍රතිසංස්කරණ විඳදරා ගනිමින් Moulin Rouge එහි විචිත්‍රවත් බව පවත්වා ගැනීම සඳහා පරිවෘත්තීය කිහිපයක් දුටුවේය. මෙම කැබරේ ශාලාව සඳහා පෝස්ටර් නිර්මාණය කළ Henri de Toulouse-Lautrec සහ වේදිකාවේ බැබළුණු Mistinguett වැනි රංගන ශිල්පීන් එහි ආඛ්‍යානය හැඩගස්වා ගත් ප්‍රමුඛ පුද්ගලයින් අතර නොමැකෙන සලකුණු දරයි.

1963 සිට සෑම සංදර්ශනයක්ම 'F' අකුරින් ආරම්භ වන මාතෘකාවකින් බෞතිස්ම කර ඇත, එය නවතම දර්ශනය වන 'Féerie' වලින් අවසන් වේ. කැබරේ ප්‍රසංග සහ සමාලෝචනවල ප්‍රසංග මාලාවක්, සර්කස්, ඔපෙරෙටා, බෝල කැරකිම්, විවිධ සංදර්ශන සහ තවත් බොහෝ දේ ඇතුළත් වේ, එහි ප්‍රේක්ෂකයින් විස්මයට පත් කිරීමේ ගවේෂණයේ කිසිදු බාධාවක් ඉතිරි නොවේ.

ජනප්‍රිය සහ අනන්‍ය නර්තනයක් වන French Cancan ඉහළට විසිවෙන පා පහරවල් සහ ජවසම්පන්න චලනයන් මත පදනම් වේ. මෙම නර්තනය පරම්පරා ගණනාවක් තිස්සේ ප්‍රේක්ෂකයින් ආකර්ෂණය කර ඇත. ඒ සියල්ල ආරම්භ වූයේ 1820 දී පැරිසියේ එකල පැවති දැඩි සම්මුතිවලින් වෙහෙසට පත් වූ පිරිමින් පීඩනය පිට කිරීම සඳහා නැටුම් වැඩිදියුණු කිරීමට පටන් ගත් විටය. කාන්තාවන් ද එම උපක්‍රමය උත්සාහ කළ අතර, ඔවුන්ගේ දක්ෂතාවයන් පිරිමින් අභිබවා යමින් සහ නැටුමේදී ඔවුන්ගේ දක්ෂතාවයන් පිරිමින් අභිබවා යමින් නිර්භීත චලනයන් සමඟ කම්පන තරංග නිකුත් කළහ.

මුලින් පිරිමින් සහ කාන්තාවන් එකතුවී ඉහළට විසිවෙන පා පහරවල් සහ ජවසම්පන්න චලනයන් ඇතුළත්ව ඉදිරිපත් කරන ලද මෙම නැටුමේ අනුවාදයක් 1850 ගණන්වල Montmartre ප්‍රදේශයේ ප්‍රසිද්ධ විය.1860 ගණන්වල ලන්ඩන් සංගීත ශාලාවේ හිමිකරු චාල්ස් මෝටන් මෙම නර්තනය "ප්‍රංශ කැන්කන්" ලෙස අනුවර්තනය කළේය. කෙසේ වෙතත්, මෙම නර්තනය ඔවුන්ගේ නිකර් පෙන්වමින්, ඉතා අශෝභන ලෙස නැටීමක් ලෙස සැලකූ බ්‍රිතාන්‍ය මහජනතාව ඉතා කම්පනයට පත් විය. මෝටන්ගේ අනුවාදය ප්‍රංශයට නැවත ආනයනය කරන ලද අතර එහිදී එය විශාල ජනප්‍රියත්වයක් බවට පත් වූ නමුත් බලධාරීන් එය අවදානම් සහගත යැයි සැලකුවේය. එනමුත් Moulin Rouge හි සම-අයිතිකරු වන Charles Zidler අවදානම ඇතිව ඔහුගේ cabaret හි කැන්කන් ප්‍රසිද්ධ කිරීමට අධිෂ්ඨාන කරගෙන සිටියේය.එය නියත වශයෙන්ම සාර්ථක වූ ඉලක්කයක් බවට පත්වූයේය!

පැරිසියේ ඓතිහාසික Moulin Rouge cabaret හි සැඟවුණු පැත්තක් තිබේ. නිසැකවම, එය සුප්‍රසිද්ධ හයි-කික් කැන්කන් නර්තනයේ උපන් ස්ථානය වන නමුත් එය පුද්ගලයින් 1,500 ක් සේවය කරන පවුල් ව්‍යාපාරයක් වන අතර වසර සියයකට වැඩි කාලයක් විනෝදාස්වාද සපයන ව්‍යාපාරයේ චුම්බකයක් වී ඇත.

Moulin Rouge සංචාරක චුම්බකයක් ලෙස කවුරුත් සිතුවද, ඇත්ත වශයෙන්ම, ප්‍රේක්ෂකයන්ගෙන් සියයට පනහක් පමණ ප්‍රංශ ජාතිකයන් වේ.

Moulin Rouge පැරිසියේ විදුලිය සහිත පළමු ගොඩනැගිල්ල විය.

1800 ගණන්වල අගභාගයේදී විදුලිය අලුත්ම අත්දැකීමක් වූ අතර මෙම පුදුමාකාර නව තාක්ෂණය භාවිතා කළ මුළු නගරයේම පළමු ගොඩනැගිල්ල Moulin Rouge විය. සුළං මෝලයේ දෑත් එහා මෙහා කැරකුණු අතර ගොඩනැගිල්ල විදුලි බුබුළු වලින් ආලෝකමත් වුණේ එයාකාරයෙනි. එබැවින් Moulin Rouge හී ආලෝකය ලබා දුන්නේ නර්තන ශිල්පීන් පමණක් නොවේ!

Moulin Rouge ලෝකයේ වඩාත්ම ප්‍රසිද්ධ කැබරේ රඟහල බවට පත් වූයේ අහම්බෙන් නොවේ. එය 1889 දී විවෘත වූ දා සිට බාධක කම්කටොළු අතරින් ඉදිරියට ගොස් ඇත. 1906 දී ප්‍රංශ ලේඛිකාවක් වන Colette, Marquise de Morny සමඟ නර්ථනයක් රඟ දැක්වීය, එය අවසන් වූයේ කාන්තාවන් දෙදෙනා දිගු හාදුවක් අල්ලාගෙන සිටීමෙන්ය. නැවත එවැනි ප්‍රසංගයක් ඉදිරිපත් කළහොත් Moulin Rouge වසා දමන බවට පසුවදාම පොලිස් ස්ථානාධිපති තර්ජනය කළේය.

මුල් රූෂ් ආරම්භයෙන් වසර 6 ක් පැවතුනේ නැත. 1915 දී මේ සුප්රසිද්ධ රතු මෝල ගින්නකින් සම්පූර්ණයෙන්ම විනාශ වූයේය. කැබරේ රඟහල වසා දැමූ අතර පළමු ලෝක යුද්ධය අවසන් වූ පසු 1921 දී නැවත ගොඩනඟන ලදී.

1997 දී Moulin Rouge බංකොලොත් භාවයට ආසන්න වූයේය. මිලියන ගණනක් වියදම් කරමින් Féerie නමින් නව සංදර්ශනයක් සමඟ Belle Époque cabaret නැවත දියත් කරන ලදී. 1999 දී සංදර්ශනය විවෘත කරන විට, වාර්තාගත සෙනඟක් ආපසු පැමිණියහ. මෙම අතිවිශිෂ්ට විනෝදාස්වාදය මුහුදු කොල්ලකරුවන්, අරාබි කුමාරිකාවන්, සර්කස් වාදකයින්, ආසියානු රැජිනක් සහ එක් එක් සංදර්ශනය සඳහා විචිත්‍රවත් ඇඳුම් 1,000 ක් පාවිච්චියට ගැනේ.

Moulin Rouge යනු විශාල සේවා යෝජකයෙක් බව කීවොත් ;

අද Moulin Rouge හි කලාකරුවන් 80ක් සහ Doriss Girls නර්තන ශිල්පීන් හැටක් (Mlle. Doriss, 1957 දී කණ්ඩායම මෙහෙයවූ ජර්මානු නර්තන ශිල්පිණිය වෙනුවෙන් නම් කර ඇත) ඇතුළුව 1,500 දෙනෙකු සේවය කරයි. අමුත්තන් 900 දෙනෙකුගෙන් යුත් රාත්‍රී සංදර්ශනයකට සේවය කිරීම සඳහා එහි ඉදිරිපස Moulin Rouge කණ්ඩායමට අමතරව ප්‍රධාන වේටර්වරුන් සහ සාමාන්‍ය වේටර්වරුන් 120 දෙනෙකු ඇතුළත් වේ.

සියලුම කීර්තිමත් පුද්ගලයින් Moulin Rouge සංදර්ශන දැක තිබේ.

1944 දී පැරිස් විමුක්තියෙන් දින කිහිපයකට පසු, එඩිත් පියෆ් Moulin Rouge හී සංදර්ශනයක් රඟ දැක්වීය. ඇය එකල නැගී එන දක්ෂයෙකු වූ Yves Montand හඳුන්වා දුන්නාය. වසර ගණනාවක් පුරා, Liza Minnelli, Tom Jones, සහ Frank Sinatra වැනි කීර්තිමත් පුද්ගලයින් සහ VIP මෙහි රැස්ව ඇත. ඔවුන් අතරින් විශාලතම කීර්තිමත් පුද්ගලයා වූයේ දෙවන එළිසබෙත් රැජිනයි. 1981 නොවැම්බරයේදී, Moulin Rouge එක සන්ධ්‍යාවකට වසා දැමුවේ දෙවන එළිසබෙත් රැජින සඳහා පෞද්ගලික දර්ශනයක් ඉදිරිපත් කිරීමටයි.

Moulin Rouge පිළිබඳව මේ දක්වා අවම වශයෙන් චිත්‍රපට දුසිමක්වත් නිපදවා ඇත. 1898 දී පළමු නිහඬ චිත්‍රපටිය සාදන ලදී. Ewan McGregor සහ Nicole Kidman රංගනයෙන් දායක වන 2001 නිපදවන ලද Moulin Rouge චිත්‍රපටය වඩාත්ම ප්‍රසිද්ධය. එය 2018 දී තිරගත වූ Broadway අනුවාදයකට ආභාෂය ලබා දී ඇත.

1929 සිට, නර්තන ශිල්පින්ගේ ඇඳුම් අලංකාර කරන සුප්‍රසිද්ධ පිහාටු Montmartre හි පිහිටි පවුලේ ව්‍යාපාරයක් වන Maison Février හි සාදා ඇත. එම වැඩපොළේ බිත්ති පැස්බර සහ වළි කුකුල් පිහාටු වලින් ආවරණය වී ඇත. ලොව පුරා සොයාගත් ප්‍රතිකාර නොකළ පිහාටු හොඳින් පීරා සෝදා, තම්බාගෙන සායම් දමා ඇත. එමෙන්ම Moulin Rouge වෙත යැවීමට පෙර මෙම පිහාටු ආලෝකය සහ තාපය-ප්‍රතිරෝධී බව සහතික කිරීම සඳහා පරීක්ෂා කරනු ලැබේ.

නර්තන ශිල්පින් ගේ පාවහන් අතින් සාදන ලද (hand made) ඒවාය. 1945 සිට Maison Clairvoy ආයතනය Moulin Rouge නර්තන ශිල්පින් සඳහා සපත්තු සහ බූට් අතින් සාදා ඇත. 2006 දී සපත්තු සාදන්නා ක්ලෙරිකෝ පවුල විසින් මිලදී ගන්නා ලදී. නමුත් හිමිකාරිත්වය වෙනස් කිරීමේ යාත්‍රාව වෙනස් කර නැත. එය ආරම්භ වූ වැඩමුළුවේ සිට ඔවුන් තවමත් කැබරේ සිට මිනිත්තු කිහිපයක් පමණ දුරකින් 17 Rue Fontaine හි සේවය කරයි. සපත්තු සාදන වැඩපොළේ හි බිත්තිවල අතීත රංගන ශිල්පීන්ගේ ඡායාරූප මෙන්ම සංරක්ෂිත කැන්කන් ඇඳුමක් සැමදා ප්‍රදර්ශනය කෙරේ. රතු පලස් ඇතිරූ සුවපහසු කාමරයක නර්තන ශිල්පීන් සපත්තු පැළඳ පරීක්ෂා කරයි.

Nicolas Maistriaux නම් ප්‍රධාන සපතේරුවා එක් සපත්තු යුගලයක් සෑදීමට අවශ්‍ය සංකීර්ණ ක්‍රියාවලිය අධීක්ෂණය කරයි. එක් එක් සපත්තු නිෂ්පාදනයේ දී සපතේරුවන් පස් දෙනෙකු පියවර 250 ක් පමණ අනුගමනය කළ යුතුය. සපත්තු යුගලයක් සම්පූර්ණ කිරීමට පැය විස්සක් සහ හැටක් අතර කාලයක් ගතවේ.

මෙම රඟහලෙහි අසංඛ්‍යාත රතුපැහැති කුඩා විදුලි බුබුළු ඇත, අව්‍යාජ සිතුවම් සෑහෙන ප්‍රමාණයක් බිත්ති මත දිස්වේ,මොරිස් කුළුණු Morris columns හී මෙම ඓතිහාසික වේදිකාවේ රඟ දැක්වූ කලාකරුවන්ගේ මුල් පෝස්ටර් ඇතුළුව Belle Époque ස්පර්ශයන් දහසක් ඇත.

කුමක්ද මේ මොරිස් තීරු? ප්‍රසංග, රඟහල සහ රාත්‍රී සමාජශාලා සංදර්ශන ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා භාවිතා කරන සංකේතාත්මක හරිත වර්ණ කුළුණු ය. පැරිස් අවට තවමත් මේ මොරිස් තීරු දෙසීයක් පමණ විසිරී ඇත.

ප්‍රංශ චිත්‍ර ශිල්පී Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901) Montmartre සමඟ ආදරයෙන් බැඳී සිටියේය. Lautrec පාදවල වර්ධනය අඩාල කරන රෝගයකින් පීඩා වින්දේය. ඔහු කලාව තුළ ගිලී සිටි අතර මොන්මාත්‍ර හී ආපනශාලාවල ගැවසෙමින් සහනයක් සොයා ගත්තේය. එහිදී ඔහුට Moulin Rouge නර්තන ශිල්පියෙකු වන La Goulue හමුවිය. ඔහු සෑම සැන්දෑවකම කැබරේ සංදර්ශනයට සහභාගි වූ අතර කෙළවරේ මේසයකට වී සැම විටකම අබ්සින්ත වීදුරුවක් පසෙක තබාගෙන නර්තන ශිල්පීන් සහ අනුග්‍රාහකයින් සිතුවමට නැගුවේය. ඔහු ඉක්මනින්ම කැන්කන් නර්තන ශිල්පීන්ගේ ප්‍රියතමයෙකු බවට පත් වූයේ "කුඩා මිනිසා" යන අන්වර්ථ නාමය ලබා ගනිමින්ය. 1891 දී, ඔහු Moulin Rouge සඳහා පළමු පෝස්ටරය ඇන්ද අතර, අද දවසේ Moulin Rouge හී ඇති විශිෂ්ඨතම මෙන්ම ප්‍රසිද්ධ සිතුවම් ය. ප්‍රංශ කැන්කන් නර්තන ශිල්පීන්ගේ විශිෂ්ට රසිකයෙක් සහ එවකට සමාජයේ දැඩි නිරීක්ෂකයෙක් වූ Henri de Toulouse-Lautrec, 1889 දී පිහිටුවන ලද මෙම පැරිස් කැබරේ ජීවිතය නිරූපණය කරමින් Moulin-Rouge සහ Montmartre ජීවිතය විස්තර කරමින් සුප්‍රසිද්ධ කලා කෘති රැසක් ලෝකයට දායාද කෙළේය.

Moulin Rouge Cancan නැටුම ගිනස් ලෝක වාර්තා පොතේ ඇති බව කීවොත් :

කැන්කන් සදහටම Moulin Rouge සමඟ සම්බන්ධ බව එය ගිනස් ලෝක වාර්තා පොතට ඇතුළු වීමෙන් පැහැදිළි වේ. මෙය කැබරේ රඟහලේ කීර්තියට උපකාර විය. 2014 දී කැබරේ 125 වැනි සංවත්සරය සැමරීම සඳහා, මවුලින් රූජ් හි නර්තන ශිල්පීන් තත්පර 30 කදී අඛණ්ඩව පා පහරවල් 29 ක් ඉහළට මුදා හැරීම සිත් ඇදගන්නා සුළු දර්ශනයක් විය!

Moulin Rouge යනු ආදරය, ප්‍රීතිය සහ කලාවේ නිර්දය ලුහුබැඳීම පිළිබඳ කථා කරන රතු සුළං මෝලකි.