මිනිස් ඉතිහාසය ලිවීමේදී තොරතුරු, විශ්වාසය හා බලව්‍යාපෘති අතර ඇත්තේ ප්‍රතිවිරෝධාත්මක සම්බන්ධයකි. ඉතිහාසය නියත ලෙස පක්ෂපාතිය. තොරතුරුද පක්ෂපාතීය. ලියන්නවුන්ද නිත්‍ය ලෙස පක්ෂපාතිය. තොරතුරුද පක්ෂපාතිය. සිදුවී හමාර වූ සිදුවීමක තොරතුරුවල පරමත්වයකට කිසිවකුට යලි ඇතුළු විය නොහැක.

ඒ අරුතින් අපි ඒ මත ගොඩනගන ස්ථාවර වනාහීම නයිසර්ගික පාරභෞතික මානයකි. ඊනියා පරම සත්‍ය යනු ශිෂ්ටාචාරයේ පරම මිත්‍යාවකි. අයෙක් සිදුවීමකට ඇතුළු වීමේදී වඩා තීරණාත්මක සාධකය වන්නේ ඇතුලුවන්නගේ සත්‍යවාදීත්වයේ ස්ථානගතවීමයි. මෙය දැන් අපබ්‍රන්සයකි. 'සත්‍යවාදීත්වය' කියන්නෙම මොකක්ද' කියන හිස්ටරික ප්‍රශ්නය දැන් අයෙකුට අසන්න පුළුවන්. සත්‍යවාදීත්වය විමසීමේ බහුවිධ මාන විමසීමට අපි ප්‍රසන්න විතානගේ අධ්‍යක්ෂණය කල 'උසාවිය නිහඬයි' (Silence of the Courts - 2016) චිත්‍රපටියට යොමු වෙමු. 

 

 ප්‍රසන්නගේ මෙම චිත්‍රපටිය හුදු චිත්‍රපටියකින් ඔබ්බට ගිය සිදුවීමකි (Event). සිදුවීමේ මුල් කතෘත්වය රාවය හිටපු කතෘ වික්ටර් අයිවන්ගේය. බටහිර දර්ශනයට අනුව 'සිදුවීමක්' යනු යමක් සිදුවනවිට ඒ තුල සිදුවන්නේ කුමක්දැයි සිතීමේ පද්ධතියයි. එය එම සිද්ධීන් පිලිබඳ අපගේ හුදු සිතිවිලි වැපිරීමක් නොව සිදුවීමක් තුලින් පද්ධතියකට ඇතිකරවන ආචරණය, බලපෑම කෙවනිදැයි විමසීමකි. එවැන්නකට අපි ඇතුළු වූ වහාම දැනට අපි පහසුවෙන් අර්ථකථනය කරගෙන සිටිනා සදාචාරාත්මක හෝ ආචාරධාර්මික ස්ථාවර හොදක් අතහැරලා දාන සිද්ධ වෙනවා. මෙතනදිනම් චිත්‍රපටියට අදාලව 'සිදුවීමක්' සංකල්පීයකරාය ලෙස මම අදහස් කරන්නේ 'උසාවිය නිහඬයි'  චිත්‍රපටිය හරහා අථිවූ සිද්ධි දාමය පමණක් නොවේ. එම සිධුවීම් හරහාම සිදුවීම් ස්ථානගත කරන්නට යනවිට අපිට සිදුවීම්ගන සිතන්නට වීමම සමාජය ප්‍රති අර්ථකථනය වීමකි. ලාංකික කලාත්මක ලෝකය සලකන විට ඉතා දුලභ සිදුවීමක් ලෙස හඳුනාගතහැකි මෙය, පීඩනයක් සහිත කලාපයකට ප්‍රසන්නගේ චිත්‍රපටිය හරහා අපව ඇදදමා ඇත. 

 

වාර්තාවක දේශපාලනය.      

 

වාර්තා චිත්‍රපටියක් හා වෘතාන්ත චිත්‍රපටියක් කියන ශානර දෙක අතර බෙදුම් රේඛාව දියවී ගොස් හමාරය. වාර්තා චිත්‍රපටි කියන ප්‍රවර්ගය ගත්තත් ඒ තුල කොතෙකුත් උප ප්‍රවර්ග හඳුනාගත හැක. උදාහරණයකට ඉරාන ජාතික අබ්බාස් කියරෝස්තාමිගේ 'Close Up '( 1990) වැනි චිත්‍රපටියක් මේ බෙදීම පූර්ණ ලෙස උල්ලංගනය කර ඇත. සරලව කිව්වොත් ඊනියා සැබෑ ජීවිතේදී ඊ කොතෙකුත් රඟපෑම් කරනවා. එවැනි රඟපෑමක් චිත්රපටියකදී රඟපෑවා කියන්නේ 'රඟපෑම' ද්වීගුණ වෙනවා. යතාර්තවත් හෝ වාස්තවික හා තත්‍යසම හෝ ප්‍රබන්ධ ලෝකය කියලා අපි හඳුනාගන්න ලෝක අතර සම්මිශ්‍රණය ප්‍රතිනිර්මාණය කරනා දියුණුතම මාධ්‍ය බවට සිනමාව පත්වී හමාරය. එවැනි තත්ත්වයකදී වාර්තා සිනමාව තොරතුරු වාර්තාකරණයට සීමා නොවී බහුදිශානත සංජානන මාදිලි ඒ තුලට ගිල්ලවාගෙන ඇත.    

 

අවාසනාවකට වාර්තා සිනමාව යනු ලංකාව තුල ඉතා නිෂ්ක්‍රීය පැවැත්මක් ඇති කලා අංගයකි. එක අතකින් පරම්පරා ගණනාවකට වාර්තා සිනමාව ලෙස පත්තියම් වී ඇත්තේ රජයේ චිත්‍රපටි අංශයෙන් (GFU) නිර්මාණිත උපදේශනාත්මක හා සංචාරක ප්‍රවර්ධන වාර්තා චිත්‍රපටි පමණි. අනෙක් පසින් ඇත්තේ බහුතර ලිබරල් දෘෂ්ටි කෝණයකින් සමාජ ගැටළු දෙස බලනා රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන මගින් නිෂ්පාධිත චිත්‍රපටිය. මෙම අන්ත දෙකටම අයත් නොවන ස්වාධීන හෝ දේශපාලන ප්‍රවාද රැගත් වාර්තා සිනමාවක් ලංකාවේ දක්නට නැත. ලංකාවේ වාර්තා සිනමාව යනු බැසිල් රයිට්ගේ (රාජපක්ෂ නොවේ ! ) Song of Ceylon (1934) වලින් ආරම්භවී එයින්ම පරමත්වයට පත්ව එයින්ම අවසාන වන්නකි. ලංකාව ඉතා නිර්මාණශීලිව ග්‍රහණය කල වාර්තා චිත්‍රපටි තුනක් අධ්‍යක්ෂණය කල ශරෝන් බාටන්ගේ කෘති හෝ අවම වශයෙන් ප්‍රමාණාත්මකව සාකච්ඡා වී නැත. මීට අමතරව විටින් විට නිර්මාණශීලී කෙටි චිත්‍රපටි පමණක් දැකගත හැකි අතර වරුනි අනුරුද්ධිකා මෑතකාලීනව අවධානය දිනා ගත් නිර්මාණ කාරිනියකි. ලංකාවේ සමස්ත වාර්තා චිත්‍රපටි ඉතිහාසය ගත්තද ප්‍රසන්නගේ 'උසාවිය නිහඬයි' යනු ඛන්ඩනයකි. ප්‍රථම වරට ලංකාවේ සිනමාශාලාවල ලංකාවේ වාර්තා චිත්‍රපටියක් වාණිජ වශයෙන් තිරගත වීමම එක කරුණකි. ඒ කර්මාන්තමය සාධකයක් ලෙසිනි. 

 

කලාවේ ඥානවිභාගාත්මක හා සද්භාවාත්මක පැවැත්ම සලකන විටද 'උසාවිය නිහඬයි' චිත්‍රපටියේ සිදුවීම තීරණාත්මකය. එය ආරම්භ වූයේ වික්ටර් අයිවන්ගේ 'නොනිමි අරගලය' නි. දේශපාලන චින්තකයෙක් ලෙස ඉතා දිළිඳු, අස්ථාවර, සරලමතික ඉතිහාසයකට හිමිකම් කියන අයිවන් සිය ජීවිතෙයේ කල තීරණාත්මකම ක්‍රියාව අධිකරණ පද්ධතිය හා කල අරගලයයි. ඔහු අතින් සිදු වූ තීරණාත්මකම සාධකය වන්නේ සමාජය හමුවේ රාජ්‍ය විසින් 'සත්‍ය' ආයතනගත කර ඇති ආකෘතියේ අධිපති දෘෂ්ටිවාදය පූර්ණ ක්ලෙස අභියෝගයට ලක් කිරීමයි. කුමන දේශපාලන ප්‍රතිවිරෝධතා තිබුනද විකටර්ගේ අරගලයට මම ආචාර කරමි. එය සැබවින්ම අරගලයකි. ඔහුව අභිබවා ගිය දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් නිමවන තුරු වික්ටර් වැන්නකුගේ අරගල විසින් සමාජයේ අවම අරගල අනු ශක්තිමත්ව පවත්වාගෙන ඇත. ලංකාව වැනි දුර්වල සිවිල් සමාජයක් ඇති රටක වික්ටර් වැන්නන්ට සමාජ කාර්යභාරයක් ඉතිරිව ඇත. මධ්‍යම පන්තිකයන් තුල පවා රාජ්‍ය මතවාදී උපකරණ හා එහි ආයතනික පද්ධතිය ගැන ඇත්තේ සදාචාරාත්මක අදහස්ය. ඔවුන්ගේ පරම විමර්ශකය ආයතනයයි. ඒ අයට කිසිසේත් එහි සාරාත්මක යටිබඩ හමු නොවේ. ඒ නිසාවෙන් ආරම්භයක් ලෙස මෙම පාරභෞතික බිඳ හෙලීමම තීරණාත්මකය. නමුත් තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීමම මිනිසුන්ව දේශපාලනීකරණය කරන්නේ නැත. " මම දන්නවා රාජ්‍ය පිරිහිලා කියල. මොනවා කරන්නද ඉතින්? ඔක්කොම හොරු තමා! " මේ ලංකාවේ මිනිසුන්ගේ දේශපාලන චින්තනයේ දිග පළල සලකුණු වන පරම දැනුමේ සීමාවය. නමුත් වික්ටර් හා ප්‍රසන්න දෙදෙනාම මින් අඩියක් ඉදිරියට තබා ඇත. ඔවුන් පධතිය මැද්දට පන කරදර කරන්නට පටන්ගෙන ඇත. ඇතැම් තොරතුරු හෙළදරව් වී පද්ධතියේ බල ව්‍යුහ අභියෝගයට ලක් වීමම දිගුකාලීන අරගල භූමියකට වඩා ප්‍රයෝජනවත්ය. උදාහරණයකට  'උසාවිය නිහඬයි' හා 'නොනිමි අරගලය' කෘතියේ අන්තර්ගත සිදුවීම් මාලාවේ විස්තර වන අධිකරණ පධතිය තුල සිදුවන අශ්ලීල බල ව්‍යුහ ස්ථාවර වීමට එරෙහිව සමාජ බලවේගයක් ගොඩනැගීමට මොවුන් සමත් විය. 

 

වැදගත්ම කරුණ නම් අධිකරණය යනු තවත් එක සමාජ ඒකකයක් පමනක් බවත් සිවිල් පුරවැසියන්ට එය දූෂිත තත්ත්ව වලදී අභියෝගයට පැමිණවීමට හැකි බවත් අවම වශයෙන් මේ හරහා ඒත්තු ගැන්වීමයි. එනම් යුක්තිය ආයතන හමුවේ එහි සීමාවන්ට යටත් විය යුතුද යන්නෙහි සත්‍යවාදීත්වය විමසීමයි. එසේ නොවනා විට සත්‍යවාදී වීම යනු එම ආයතන වලට විකල්පව සත්‍යවාදීත්වය සංවිධානය කිරීමයි. ඒ අනුව  'උසාවිය නිහඬයි' චිත්‍රපටිය ප්‍රදර්ශනය වීමම යනු විකල්ප සත්‍යයේ ආරම්භක ජයග්‍රහණයකි. සිදුවෙමක් ලෙස  'උසාවිය නිහඬයි' දක්වා වූ අයිවන්ගේ අරගලය 2016 වනවිට බල කේන්ද්‍ර ගණනක් මද ස්තාගත වූ අයුරු විශ්මය ජනකය. මේ සිදුවීම් මාලාවේ එක කෙළවරක් යහපාලන ආණ්ඩුව අස්සේ සිටිනා චන්ද්‍රික බන්දාරනයකට සම්බන්ධය. එහි අනෙක් කෙලවර රාජපක්ෂවාදී ඒකාබද්ධ විපක්ෂ නඩයේ සරත්. එන්.සිල්වාට සම්බන්ධය. එමනිසාවෙන්ම මෙම චිත්‍රපටිය පවතින බලරටවේ බල කේන්ද්‍ර දෙකකින්ම ගිලිහී යයි. කිසිවෙකුටත් මෙමෙ සිදුවීම බාල අවියක් ලෙස භාවිත කල නොහැකි විය. චිත්‍රපටිය ගැන අධික සීතල නිහැඩියාවද මේ ව්යුහයේම ප්‍රතිඵලයකි. 

 

පැලතවාන් හා ප්‍රසන්න.                

 

පොදු සමාජ අරගලවලට ලංකාවේදී ලැබෙන සහයෝගයේ දිග පළලද මේ සිදුවීමේදී එළිදරව් වූ තවත් වැදගත් මානයකි. මධ්‍යම පාන්තික සිවිල් බිද්ධිමත් මහත්ම මහත්මීගේන්ගේ අංග බේරාගෙන බුද්ධිමතුන් වීමේ තර්ක ගණනාවක් චිත්රපටියටත් අයිවන්ටත් එරෙහිව තටමමින්, තම තමන්ගේ ගැඹුරු දේශපාලන ස්ථාවර එළිදරව් කර ඇත. ඒවා කිහිම්පයක් අපි බලමු. ඉන් එක විවේචනයක් නම් වැරදිකරුවෙකු ලෙස ඔප්පු වී නැති ලෙනින් රත්නායක සම්බන්ධයෙන් මෙවැන්නක් නිර්මාණය කිරීම මොනතරම් සදාචාර සම්පන්නද යන්නයි. චිත්‍රපටියේ පැහැදිලිව සදහන් වන්නේ එක පාර්ශවයක් අදහස් දැක්වීම ප්‍රතික්ෂේප කල වගයි. මොවුන්ට අනුව අයෙක් වාර්තා චිත්‍රපටියක් කල හැක්කේ යමක් ඔප්පු වූ විට පමණි. එසේනම් ඒවා නඩු තීන්දු ගැන පමණක් විය යුතුය. ලෝකයේම බොහොමයක් විශිෂ්ට වාර්තා චිත්‍රපටි යනු ඔප්පු වූ කාරනාදැයි අපි ඒ මහත්ම මහත්මීන්ගෙන් විමසිය යුතු සරල කාරණයයි. පඩිලබන ස්ත්‍රීවාදීනියන්ගේ සිට විප්ලවීය විකල්ප මහත්වරු දක්වා හිටිහැටියේ පුංචි පැලතවාන්  දාගෙන ඇත. ඒවායේ වල්පලාටි හා මල්පැල අතර වෙනස මේ ය දර්ශනීකරණය කරමින් සිටී. පොඩි ළමයින්ට පොඩි ළමයින්ගේ භාෂාවෙන් පිළිතුරු ලබාදිය යුතුය. 

 

තවත් ගැඹුරු අදහසක් වන්නේ මෙම ගැහැණිය අවිඥඥනිකව සිය කැමැත්තෙන් දූෂණය වූ වෙන්න බැරිද යන මර්වින් සිල්වාකරණය වූ මනොවිද්‍යාවය. ඔවුන් අලුතෙන් සොයාගත්තා වූ මෙම ගැටලුව අවාසනාවකට අයිවන් චිත්‍රපටියේ ඔවුන්ට ප්‍රථම සැක පහල කර ඇත. අයිවන් රාජ්‍යයට නාභිගතව පධතියක ගැටලුව විමසන විට මහත්ම මහත්මීන් ගැහැනියගේ කුස තුල සතයක් සෙවීමේ අවිඥඥානය අප වටහා ගන්නේ කෙසේද? සමාජ පද්ධතීන් කෙළවරකට පිරිහී විනාශ වී ගිය තත්ත්ව යටතේද අන් යට වෙනස් අදහසක් කියන්නට දත කමින් අන් අයගේ මළමිනී මතින් හෝ තමන්ගේ නාසිස්මික අනන්‍යතාව සමග නිදිවදින ග්‍රාමීය නෝනා මහත්වරුන්ට වඩා අයිවන් ගව්ගානක් ඉදිරියෙන් සිටිනා බව පමණක් අපි දැනට සටහන් කරමු. සෙසු යට මගේ යෝජනාව ඉන්දියානු ජාතික අනිරුද්ධ රෝයි අධ්‍යක්ෂණය කල Pink (2016) චිත්‍රපටියයි. ඉන්දියාවේ මෑතකාලීනව නැග ආ පහල පන්තික ස්ත්‍රීන් හින්සනීය ලෙස දූෂණය කිරීමේ සමාජ අර්බුධය සිනමාකරුවා විසින් මධ්‍යම පන්තියට විතැන් කොට ඇත. චිත්‍රපටියේ කතා පුවත පදනම් වන්නේ තරුනියකට බලහත්කාරකමක් කල තරුනේයෙකුට ඇය එල්ල කර ප්‍රහාරයෙන් පසු සිදුවීම් මාලවකිනි. චිත්‍රපටිය පදනම් වන්නේ ගැහැනියක් 'එපා' (No) යයි කී විට එය පිරිමින් ස්ත්‍රීන්ගේ වසඟයේ කොටසක් ලෙසින් කියවා ඇය වෙත කරනා බලපෑම් සහගත ලිංගික ආරාධනයයි.  Pink ශේෂ කරනා ගැටලුව සරල නැත. එක අතකින් ස්ත්‍රී/ පුරුෂ සම්බන්ධතා වල ආශාවේ දිශානතිය ගැබ්වී තිබෙන්නේම මෙවැනි ප්‍රමාද කිරීම්, විරුද්ධ වීම්, නොතකා හැරීම් සම්මිශ්‍රිතාවය. එවිට සැබෑ එපා කීමක් හා වසඟකාරී එපා කීමක් අතර වෙනස සලකුණු කල හැක්කේ කෙසේද? ගැහැණිය ඕනෑම වෙලාවක කරනා එපා කීමක් යනු රහසිගත ආරාධනයක්ද? 

 

අපි මේ ලිවීමේ මුලට යමු. අපි තොරතුරු, විශ්වාසය හා බලපද්ධති අතර අරගලයකින් සත්‍යවාදීත්වය විමසීම පිලිබඳ උත්සාහයකි නිරත වෙලා ඉන්නේ. Pink චිත්‍රපටියේ මධ්‍යම පන්තික තරුනියවද වරෙක උසාවි කූඩුවේ නග්ගවා ඇගේ අත්‍යන්ත පෞද්ගලික ලින්ග්ක අත්දැකීම් සවිස්තරාත්මක විස්තරයක් අයගෙම නීතිඥඥයා ඉල්ලා සිටී. ඇය බරපතල අපහසුතාවයටත් ලජාවටත් පත්වේ. ඇය නඩුව ජයගත යුතුනම් සමාජයේ අධිමති සදාචාරාත්මක මත ගැන ඇය තුලම තියන විශ්වාසයන් ජයගත් යුතු මානයකට අද වැටේ. චිත්‍රපටිය සැරිසරන්නේ මේවන් සිදුවීමකදී ගැහැණිය සම්බන්ද විශේෂයෙන් ආසියාතික අධිපති මත සමගය. එනම් " එයා බිව්වා....දුහුල් ඇඳුම් ඇඳන් හිටියා...අස්දිහා බැලුවා.....එපා කිව්වා..." වැනි කොතෙකුත් ස්ත්‍රී වසඟයේ සාධකයි. Pink මේවන පෞද්ගලික ගැටළුවක් සමාජ අවකාශයකට අද වැටුන විට ස්ථාවර ගැනීමේ මූලධර්ම සිනමාත්මකව අභ්‍යාස කරයි. පෘතුගීසි වාමාංශික පක්ෂ නායකයා එරට ධනේශ්වර හමුදා නායකයාව රහසිගත හමුවක් හෙළි වූ විට ඔහු එම හමුව පිළිගනී. ජිජෙක් මෙම ස්ථාවරය මතු කරමින්ලෝක ආර්ථික අර්බුධය විමසන්නේ ආරම්බ්භක මූලධර්මය සත්‍යවාදීත්වය බවයි. හිතන්න අපි බාගෙට දොර ඇරපු නාන කාමරයකට යද්දී කාන්තාවක් නිරුවතින් ඉන්නවා. අපි පසුව ය හා නිදිවදුනත්, පළමුව කල යුත්තේ අයගෙන් සමාව ඉල්ලීම බවයි ජිජෙක් පවසන්නේ. ආශාවේ තර්කනයද එයමය ! 

 

'සිදුවෙමක්' ලෙස වික්ටර් / ප්‍රසන්න හවුල තුල පැහැදිලි දේශපාලන සීමාවක් ඇත. ඔවුන්ගේ දේශපාලන දෘෂ්ටිවාදය වන්නේ පවතින ධනේශ්වර රාජ්‍ය යම් සංශෝධනයන්ට ලක්කොට එය පිරිපහදු කිරීමයි. ධනේශ්වර රාජයේ මූලධර්ම මුලිනුපුටා නොදමා එහි සංශෝධන ක්‍රියාත්මක නොවන බවක් අයිවන් විශ්වාස නොකරයි. බුර්ෂුවා රාජ්යේම ගැටලුව විමසීම වෙනුවට ඔහු කොටස් අල්ල ගනී. නමුත් චිත්රපටියේදී ප්‍රසන්න තුල සිය භාවිතයේ යම් වෙනසක් මම කියවමි. සවුන්දර්යාත්මකව තරමක් පැරණි ආකෘතියක දුර්වල වාර්තා චිත්‍රපටියක් වූවද කලාත්මක අභ්‍යාසයක් ලෙස ප්‍රසන්න තමාව ජයගෙන ඇති බව මගේ අදහසයි. ඒ කොහොමද? ඔහුගේ කෘති තුල දේශපාලනය හැමදාමත් පැවතුනේ පසුබිමෙහිය. ඔහු ආත්මයේ සාරය සොයන්නෙකි. ඒ වගේම සමාජ පැවැත්ම ගැනද ඔහුට බාග සිතක් ඇත. ඔහුගේ සිනමාවේ මෙය හැමවිටම නිර්මාණය කලේ දේශපාලනික අපගමනයකි. නමුත්   'උසාවිය නිහඬයි' හිදී ඔහු සෘජුවම ගැටලුව තිරයට ගෙන එන්නේ නම් ගම සහිතවය. සරල ලෙස පෙනෙනා මෙමෙ තීන්දුව වාර්තා සිනමාවේදී ඔහුව භෞතිකවාදීයෙකු කරවා ඇත. ඔහුව රාජ්‍යයට සෘජුව අභිමුඛ වන්නේ මෙම තීන්දුව හරහාය. දැන් ප්‍රසන්න වික්ටර් බවට රූපාන්තරණය වී ඇත. ලබන ජනවාරි මාසයේ සිට චිත්‍රපටිය නැවතත් උසාවියේදී වාස්තවිකයක් වීමට ඉඩක් ඇත. චිත්‍රපටිය ශාලා වලින් අහවර වූවද අරගල නොනිමි වනු ඇත. ඒ ඉඩ ඔහු භාවිත කළහොත් දින්නත් පැරදුනත් ඔහු ලංකාවේ ශ්‍රේෂ්ටතම කළා කරු වනු ඇත. ඒ ඇයි? අපි හැම වෙලේම කලාවේ සමාජ වගකීම කතා කරනවා. එක කරන එකයි අමාරු කියලත් දන්නවා. කුමන සවුන්දර්ය දුර්වලතා මධ්‍යයේ වූවද මෙම කෘතිය සමාජයේ යටගසා තිබූ අසාධාරණයක් නැවත ගොඩ ගත්තා පමණක් නොව, ඒ හරහා සමස්ත දේශපාලන පද්ධතියේම රෝගලක්ෂණයක් භූ ගර්භයෙන් එලියට ඇද දමා ඇත. ලංකාවේ කළා කෘතියක් මෙතරම් දේශපාලනීකරණය වෙනු මා අසා දැක නැත.     

 

සමාජ නීති පද්ධති තුට්ටුවකට මායිම් නොකරන ආණ්ඩු පත්වන රටක නීතියේ සදාචාරය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්නවුන්ට අපි සුභ පැතිය යුතුය. ලෙනින්ටත් අයිතියක් තියනවා යයි තැන තැන වල මුමුණන යට කීමට ඇත්තේ ඒ අයිතිය ඔහුත් දන්නා අතර දැනටමත් ඒ නඩුව අසාද නිම වූ බව පමණි. අධිකරණයේ ගෞරාවය පිලිබඳ ගැටලුව මේ චිත්රපටින්තීරණය වේ නම් චිත්‍රපටි කලාවට අපි වැඩ වඩා ලං විය යුතුය. Pink චිත්‍රපටියේ මධ්‍යම පන්තික ස්ත්‍රීන් උසාවි ගියද ලංකාවේ හෝ ඉන්දියාවේ පහල පන්තික ස්ත්‍රීන් කී දෙනෙකුට ඒ අවස්තාව ඇතිදැයි මේ ප්‍රශ්න විමසන මහත්වරුන්ට අප මතක් කල යුතුද? Pink චිත්‍රපටිය පවා සීමා වන්නේ අවදානම් සමාජය පිලිබඳ මධ්‍යම පන්තියට උපදෙස් දෙන දෘෂ්ටිවාදායකය. පහල පන්තියට ඇති අවදානම මධ්‍යම පන්තියටද ඇති බවක් එය සිහි කැඳවයි. පහල පන්තියේ දෝමනස්සයන්  'උසාවිය නිහඬයි' හිදී රාමුගත වන නිසාවෙන්ම එය විප්ලවවාදී වන්නේ නැත. පන්ති පක්ෂපාතීත්වය යනු දුකට පක්ෂ වීම නොවේ. පන්ති ඒ ඒ සතර වල ගල් ගස්සවීමේ පද්ධතියට අභියෝග වීම වද්ඵා විප්ලවවාදීය. උසාවි තුලම දූෂනයන්ගේ සිට සියලු මගදී සිදු වේ නම් ඒ පද්ධති දේශපාලනීකරණය කල යුතුය.  'උසාවිය නිහඬයි' දැනටමත් එය කර ඇත. 

 

ලැජ්ජාව දේශපාලන අවියක් ලෙස.  

 

  චිත්‍රපටියක් ලෙස  'උසාවිය නිහඬයි'  දුර්වලම මානය වන්නේ එය අයිවන් මත යැපීමයි. එම කතාපුවත දිගහරිනවා හැරෙන්නට චිත්‍රපටිය විසින් බිහිකරනා කලාත්මක ඥානයක් නැත. සරලව කිව්වොත් විකටර්ගේ පොත කියවූවෙකුට චිත්‍රපටිය පෙනෙනුයේ වඩා කුඩාවටය. ලෝක සිනමාවේ වාර්තා චිත්‍රපටියක අපි දකින ආකාරයේ සිනමාත්මක පර්යේෂණයක් හෝ සිනමාත්මක ආචරණයක්  'උසාවිය නිහඬයි'  චිත්‍රපටිය ගොඩ නගා නැත. 

 

නමුත් චිත්‍රපටියට පාදක වන වස්තුබීජය තුලින්ම තිරගත වීමේ ක්‍රියාවලියේදී පද්ධතිය අභියෝගයට ලක්වීම වැළකිය නොහැක. වික්ටෝර්ගේ කෘතියට වාරණ නියෝගයක් නොගත් ලෙනින් චිත්‍රපටියට ගැනීමට උත්සහ කලේ මේ නිසා විය හැක. තොරතුරු සැපයීමම සුවිශේෂී මොහොතක වඩා විප්ලවීය වනු මීට පෙරද අප දැක ඇත. රාජ්‍ය තවදුරටත් අවම වශයෙන් හෝ ජනතාවක් වෙනුවෙන් නොපවතින බව මෙවන් සිදුවීම් හරහා අත්විඳිය හැක. මේ මොහොතේ ජවිපෙ යම් ජනප්‍රියත්වයක් අත්කරගන්නා හැඩයක් තිබෙන්නේ මෙහිම සරල අර්ථයකිනි. ඒ අරුතින් ජවිපෙ කරන්නේ ජනමාද්යයේ හෝ කලාවේ කාර්යයක් මිස පක්ෂ ක්‍රියාවක් නොවේ. 

 

වික්ටර් යමු ගවේශනාත්මක පුවත්පත් කලාවේ වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයයි. කුතුහලය දනවන මානය වන්නේ වික්ටර්ට මෙන්ම ප්‍රසන්නටද සමාජයෙන් ප්‍රමාණවත් සහයෝගයක් නොලැබීමයි. කේවල පුද්ගලයන් ලෙස ඇතමුන්ද පෙසපෙ හා ස්වාධීන සිනමා එකමුතුව ඇරෙන්න සහය යලි ලැබුනේ රාවයෙනි. අවම වශයෙන් ලංකාවේ අධ්‍යක්ෂවරුන්ගේ සංසදය කියාගන්නා පිරිසගෙන් මාද්‍ය නිවේදනයක්වත් නැත ! මේ සියල්ල අපිට ඉඟි කරන්නේ සාමූහික අරගල වල අභියෝගයයි. එනම් මග හැරීමේ අදේශපාලනයයි. විරුද්ධාභාශය වන්නේ මෙවන් සිදුවීම් ( ඉන්දියාවේ සමූහ ස්ත්‍රී දූෂණ වල සිට ලෝක ආර්ථික අර්බුධය දක්වා..) හරහා සමාජයේ මගහැරීමේ අඩිතාලමේ සීමාවට පැමිණ ඇත. එනම් තවදුරටත් මගහැර යා නොහැකි මට්ටමේ සිදුවීම් ආරම්භාවෙමින් ඇත. වටේ ඉන්න හෙන්චයියන් මොකක් කීවද රාජ්‍ය පාලකයන් වරින් වර ලසන්ත, තාරකී, භාෂණ වැනි ක්‍රියාකාරිකයන් මර්ධනය හා ඝාතයන් පසු පස පවතින්නේ ඇතැම් තොරෝතුරු හෙලිවීමේ අභියෝගයේ බරපතල භාවයයි. මර්ධනය උපදින්නේ එතැනිනි. මයිකල් මුවර්ගේ සිනමාව නොගැඹුරු වුවද ඔහු ගොනුකරනා තොරතුරු සමුදායම පධතියේ ඇතැම් ඉරි තැලීම් හා තාවකාලිකව හෝ ලාභ රේට්ටු අභියෝගයට ලක්වීම නොවැලක්විය හැකිවී ඇත. චීනය සෘජුවත් රුසියාව තරමක් වක්රවත් ඇමෙරිකාව මෘදුවත් ප්රජාතන්ත්රවාදී මුහුණුවරකින් කරනා මර්ධනයන් පසු පස තොරතුරු වල දේශපාලනය ගැන ගණනය කිරීම පවතී. එහිදී රාජපක්ෂ යුගයේදී ලාංකිකයා මෙන් චීන ජාතිකයාද අවම වශයෙන් තමා මර්ධනයක බව හොඳින් දනී. අමෙරිකාවෙමෙන් යහපාලනයේ ගැටලුව වන්නේ මෘදු මර්ධනය නැවතත් දෘෂ්ටිවාද වසංගත බෝකිරීමයි. අයිවන් වැන්නවුන්ගේ සීමාව හමුවන්නේ මෙවන් යුග වලදීය. දෙකට දෙවාරමේ සිතුවිලි වලට හොඳ ඉඩක් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ රෙජීමය සලසා දෙනු ඇත. 

 

වමට විරිද්ධ මහත්වරු ඉදිරිපිට පවා ධනආදය හොඳටම දුර්ර්වල වෙමින් බෙලහීන වී ඇත. කවුරු ආවද ලංකාවේ නය ආර්ථිකයේ බදුබර හා පුද්ගලීකරණය නොවැලක්විය හැකි වී ඇත. ධනේශ්වර රාජ්‍යට අවම සුභසාධනය හෝ පවත්වාගත් නොහැකි අවධියකට එළඹ ඇත. නමුත් ඔවුන් හෙට ඉරක් පායන තුරු බලා සිටී. කාටූන් වල සිටිනා පූසන්ට මෙන් ඔවුන්ගේ ඥානය පහල වූ විට පමණක් අගාධය පෙනී අද වැටෙන්නන් වී ඇත. ඒ දෘෂ්ටිවාදයේ ආකෘතියයි. එතෙක් මොවුන්ගේ යටිබඩේ අශ්ලීල පැවැත්මේ තොරතුරු දිගින් දිගටම වාර්තා කල යුතුය. ධනේශ්වරයේ යටිබඩ දිගින් දිගටම හෙළිදරව් කල යුතුය. ලිබරල් නීතිය ලජාවට පත්කළ යුතුය. කලාකෘති මගින් පද්ධතිය හෙලවිය යුතුය. 'උසාවිය නිහඬයි' හරහා එම අරගලය සිදුවී ඇත. 

 

බූපති නලින් වික්‍රමගේ