සිය ජීවිතයේ සිය වන වසර ගෙවමින් සිටින ප්‍රකට ඇමරිකානු කිවියර ලෝරන්ස් ෆර්ලින්හෙටි,

“කැරලිකාර කලාවක් ලෙස- කවිය” නම් කෘතියෙහි කදිම අදහසක් සටහන් කරයි. “කවිය යනු නිරුවත් ගැහැණියකි; නිරුවත් පිරිමියෙකි; එසේම ඒ දෙදෙනා අතර ඇති පරතරයයි”. එලිසබෙත් බැරට් බ්‍රවුනින්ග් කිවිඳිය වරක් ‘ආදරය’ හඳුන්වා ඇත්තේ ‘ජීවිතයේ ඉදිරිපස, මරණයේ පසුපස, නිර්මාණයේ අරඹුම සහ ජීවන හුස්මේ පෙළඹුම’ වශයෙනි. මනුෂ්‍ය ජීවිතය හා බැඳුණු අන්‍යොන්‍ය ආකර්ශනය, ප්‍රේමය සහ අනුරාගය යනාදිය පොදු හැඟීම් කලාපයක සාමාන්‍ය ලක්ෂ්‍යයන් වුවද, කවියෙකුගේ මේසය මතදී ඒවා පෙර නොවූ විරූ මනරම් සන්දර්භයන් බවට පත් වේ. බොහෝ ප්‍රකට කවි කිවිඳියන් අතින් ප්‍රේම රාග උත්තේජනයන් සහ අනුරාග කල්පනාවන් රමණීය ලෙස කවියට නැගී ඇත. නිර්මාණාත්මක පාර්ශවය නොසලකන සෘජු කාමුක ලියවිලි මෙන්ම හුදෙක් ලිංගිකත්වයම හුවා දක්වන සරාගී (Erotic) සාහිත්‍යයක් ද ලොව පුරා විවිධ රසික ජන පර්ෂදයන් අතර කියවීමට ලක් වන නමුත් කවියන් තම අනුරාග ලෝකය බොහෝ විට නිර්මාණයන්ට ඇතුළත් කරනුයේ සභ්‍යතා සීමාවේ රැඳෙමින් සරාගයේ වසන්ත වනපෙතට චිත්ත කිරණ විහිදුවන පරිද්දෙනි. සමස්තයක් ලෙස ගත් විට වියෝගය, හුදකලාව සහ වේදනා පීඩා කම්පනයන් බහුල වන කවියන්ගේ ලෝකය ප්‍රේම රාග සඳරැසින් නැහැවෙන ආකාරය නිරීක්ෂණය කිරීම සිතන තරම් ලෙහෙසි කටයුත්තක් නොවේ. එය අවසානය දක්වා ඇවිද යා නොහැකි දීර්ඝ සාහිත්‍ය මංතලාවකි.

මහගම සේකරගේ “හෙට ඉරක් පායයි” කවි පොතෙහි ඇතුළත් කවියක් මෙසේය. සිපගැනීමක සෞන්දර්යය, ආලිංගනාශ්‍රිත ශාරීරික වෙනස්කම් ද අඟවමින් කවියකට නැගී ඇති අයුර පාඨකයාට ද ඊර්ෂ්‍යා උපදවන සෙයකි.

මා ඔබගෙ රත් අදර උරන විට 

තනපුඩුව 

ඊර්ෂ්‍යාවෙන් බරව

කළු පැහැව                               

උඩුහුරුව

එ දෙස බලමින් සිටී

සේකරලා මෙන්ම තිලකසේනලා, සමන් කුමාරලා සහ මහබෙල්ලනලා ද සිංහලෙන් එවැනි සරාග කවි ලියූහ. ලොව විවිධ දේශ-සාහිත්‍ය කලාපයක වෙසෙන කවි කිවිඳියෝ ප්‍රේමයත්, එහි දිගුවක් ලෙස අනුරාග සිතිවිලි ධාරාවත් නිරායාසයෙන් මෙන්, එහෙත් ළගන්නා අයුරින් කවි කළෝය. පුරාතණ ග්‍රීක කිවිඳිය, සැපෝ ගේ සිට ශේක්ෂ්පියර්, ඛයියාම්, රුමී,ෂෙලී, විට්මන්, ලෝරන්ස්, එලියට්, ගින්ස්බර්ග් සහ නෙරුදා ආදීන් දක්වාත්, ඉන් මෙපිටටත් ගලන කවියේ සරාග නදියෙන් මේ ලිපියට ගත හැක්කේ බිඳුවක් දෙකක් පමණි.

පෙම් පෑන දැරූ චිලී රටේ පැබ්ලෝ නෙරුදාගේ “Love Sonnet IX” කවියෙන් කොටසක් මෙහි ලිවිය යුතුමය.

ඔබේ සුන්දර සිරුරෙ ඇවිලෙන

ඉර එළිය අනුභව කරමි                                                                            

මාන්නක්කාර මුහුණේ රාජකීය නහයත්

ඇහි පිය යට සෙලවෙන සෙවනැලිත්

අනුභව කරමි.

අනුරාගය මානව හැඟීමකි. එයට ලිංග භේදයක් නැත. සිල්වියා ප්ලාත්, සාරා ටෙස්ඩේල්, ක්‍රිස්ටීන් රොසෙටි, එඩ්නා මිලේ වැනි කිවිඳියන් ඔවුන්ගේ ආදර හැඟීම් සරාගයෙන් පාට කළහ. එමිලි ඩිකින්සන්ගේ කවියක් මෙබඳුය.

ආදම් හෙමින් එන්න 

අභාවිත විළිබර මේ තොල් ඔබට                                                 

ඔබේ පිච්ච කැකුළු උරා බොන්න

මුසපත්මී මැස්සෙකු ලෙස

රස වාදයේ ඇතුළත් පළමු රසය ශෘංගාර රසයයි. වියෝගසෝකය පදනම් කරගත් කලා නිර්මාණයකින් නිකුත් වනුයේ විප්‍රලම්බ ශාංගාරයයි. ඉතිහාසයේපටන්ම කවිය තුළ එබඳු විඳීම් අපට හමුවේ. සැපෝ මෙසේ ලියන්නීය.

කාමාශාව මහද සූරයි 

චණ්ඩ සුළඟ 

හුදකලාකඳුවලට කස පහරදෙයි

ඕක් ගස් උගුල්ලයි

පැරණි ඊජිප්තු ආදර කවියකින් කොටසක් පරිවර්තනය කරන්නට උත්සාහ කරමි. පරිවර්තනයේදී හැලී යන සරාග සුණු ගැන මට කරන්නට දෙයක් නැත. මෙහි ඇත්තේ යම්තම් ඉතිරි වූ ටික පමණකි.

ඔබ ළඟාවේ නම් ඔබ මගෙ වටොරේ හුරතලයට 

පියවුරකුත් මම පිරිනමමි                                                                                                                               

මෘදු ය එය, අනින්නේ නැත ඔබට                                                                               

රිදවන්නේ නැත

ඔබේ ආදරයේ ප්‍රහර්ශය මගේ සිරුරේ පැතිරෙයි                                                                 

දියෙහි වට පැණියක් මෙන්  

කුළුබඩු කුඩක මුසු වූ මත් කුඩක් මෙන් 

වතුරෙහි මිශ්‍ර වන වයින් බිඳු මෙන්‍

ඊළඟට පර්සි බයිෂ් ෂෙලී ගේ “ආදරයේ දර්ශනය” නමැති කවියේ කොටසක් පහත දක්වමි. ඊ. ඊ. කමින්ස් කවියා බොහෝවිට තම කවි තුළට ප්‍රේමාලිංගන ආස්වාදයන් සහ සම්භෝග සුවයන් විෂය කර ගත්තේය. ඒ මදිවාට ඔහු ඒවා සිතුවම් මගින් ද නිරූපනය කළේය. මේ ලිපිය සරසන්නට ඔහුගෙන් කවියක් නොගෙන සිතුවමක් පමණක් ගනිමි.

දිය රළකි තවෙකකට හාදු දෙන                                                                                       

බලන් අර කඳු ද දෙව් ලොව ඉඹින                                                                              

සිපගනියි සයුරු බඳ සඳ පැමිණ                                                                                      

මිහිතලයබදා ගෙන හිරු කිරණ                                                                                        

ඒසියලු හාදුවල  ඵල කවර ?                                                                                                   

ඔබ මාව සිප නොගතහොත් සොඳුර

අනුරාගය සිය රචනාවලට නුහුරු මාතෘකාවක් කර නොගත් ඉන්දීය කිවිඳිය කමලා දාස්ගේ “Stone Age” නමැති කවියෙන් කොටසක් ද උපුටා ගනිමි.

මගේ ඉඟතුර ඩැහැ ගන්න පෙර

නාග පෙණයක් මෙන් ඔහුගෙ අත

පැද්දුණේ ඇයිදැයි මගෙන් අහන්න 

මහගසක් මෙන් ඔහු

මගේ පියයුරු මත පෙරළී

නිදන්නටවූයේ ඇයිදැයි අහන්න

මෙබඳු කවි අනවශ්‍ය යැයි හෝ නොවැදගත් යැයි හෝ අපට කිව නොහැක. සෑම ජීවිතයකටම අදාළ වන යම් හැඟුම් කොට්ඨාසයක් වේද එය කලාවට විෂය භූමි කර ගත යුතුය. පාඨක සිත්සතන් හා සමාජානුයෝජනය වන පරිදි තම සරාගී සිතුවිලි කැටියක් කවියක් කොට ලිවීමට හැකි නම් සඟවා තැබිය යුතු පුද්ගලික අකුරු ටිකක් නොවිය යුතු ඒ කවිය කියවීම් ලෝකයට මුදා හැරිය යුතුය. ඇඳුම් ආයිත්තම් සහ විලාසිතා තිබිය යුතු බව සැබෑය. එහෙත් නිරුවතෙහි සුන්දරත්වය කිසිදා අහෝසි වන්නේ නැත.

ලිපිය නිමවීමට නියම වන්නේ විලියම් කැරොල්විලියම්ස් කවියාගේ “Arrival”නමැති කවියටයි . එම සම්පූර්ණ කවියම මෙහි බහාලන්නේ කාව්‍යරසිකයෙකු වන “හැන්දෑව”සංස්කාරකවරයා අද ලිපිය මඳක් දිගු වීමට හේතුව තේරුම් ගනු ඇතිය යන විශ්වාසයෙනි.

එහෙත් කෙනෙකු ළං වී කෙසේ හෝ

නුපුරුදු නිදන කුටියකදී   

හමුවී සරත් සෘතුව 

මුදවලා කොකු ඇගේ ඇඳුමේ  

හෙලා ඇගෙ සේද සහ ලිනන් පත් පා වළලුකර දක්වා 

නාරටි සහිත දිලිසෙන සිරුර හෙළිදරව් කරගෙන 

එතුණා ඒ වටා  

ශීතකාලයේ මාරුතයක් සේ

-ලක්ශාන්ත අතුකෝරල

-අනිද්දා-