වසර තිහකට පමණ පෙර 'කුමරි' පත්තරයේ සනත් ගුණතිලක ලියූ 'වතුසුදු මල්' නම් නවකතාවක් සතිපතා පළ විය.
සංස්කාරකගේ වුවමනාවට ජනකාන්ත නළු සනත්ගේ නමින් පළ වුවද එම කතාව ලියන ලද්දේ එවකට ආධුනික ලේඛිකාවක වූ චන්දි කොඩිකාර විසිනි. චන්දි කොඩිකාර පසු කාලයක එය තම නමින්ම 'නොපිරූ පෙරුම්' ලෙස මුද්රණය කළාය. එදා නළුවෙකු නමින් තම නිර්මාණ පල කළ ලේඛිකාව අද වන විට චන්දි කොඩිකාරමය ෂානරය තුළ ජන හද දිනූ නවකතාකාරියක් ලෙස ස්ථාවර වී සිටින්නීය.
වසර විසි පහකට පමණ පෙර 'අරලිය' පත්තරයේ ශියාන් ඉද්දගොඩ නම් ලේඛකයෙක් කොටස් වශයෙන් පළ වන නවකතාවක් ලියුවේය. ඒ නම ජනකාන්ත පෞරුෂයකට නෑ කම් නොකීවද අරලිය පුවත්පතේ ශියාන් ඉද්දගොඩ නමින් සැබෑ ලේඛකයෙක් සිටියේම නැත. ඒ නමින් ලියුවේ ගංගා නිරෝෂිණී සුදුවැලිකන්ද ය. එදා යොවුන් පුවත්පත් වල සරල පෙම්කතා ලියූ ගංගා අද වන ගංගාවක් බඳු ගමනක් ගොස් ජනකාන්ත පරිවර්තිකාවක ලෙස නම් දරා සිටින්නීය.
චන්දි තුළ එදා සිටි නවකතාකාරිය අද දක්වාම නොවෙනස්ව ජීවත් වන බව අපි ප්රත්යක්ෂ වශයෙන් දනිමු. නමුත් , අද වන විට විශ්ව සාහිත්ය ඇසුරු කරන , ජනකාන්ත ළමා සාහිත්යය සහ නූතන ඉංග්රීසි නවකතා පරිවර්තිකාවක් ලෙස පාඨකයා හඳුනන , බොහෝ කාලයක් ලංකාවෙන් දුරස්ථව ගත කළ වරාගොඩ සාන්ත පාවුළු බාලිකාවේ ආදි සිසුවිය , ගංගා තුළ සිටි නවකතාකාරිය අද දක්වාම ජීවත් වනවාද යන්න සාධාරණ ගැටළුවකි.
ලෝරා ඉන්ගල්ස් වයිල්ඩ් ; ඊනිඩ් බ්ලයිටන් ; ඛාලිඩ් හොසේනි ; ජැක් ලන්ඩන් ඇසුරු කරන ගංගා නිරෝෂිණීගේ ස්වතන්ත්ර නවකතා කෙබඳු වේද ? මෙයට කදිම පිළිතුර වන්නේ ඇයගේ මුල්ම සහ මේ දක්වා එකම ස්වතන්ත්ර නවකතාව වූ 'සුවඳ තොටුපොළ' ය. ඉරණම විසින් සුවඳ තොටුපොළ හෙවත් හොංකොං දේශයට පිටත් කර හරින ලාංකික තරුණියක් තම මැදි වියේදී පවුලේ අනෙක් සාමාජිකයින් සමග මුසු වන ආකාරයද ලංකාවට වී අත්තම්මා ළඟ ලජ්ජාශීලිව හැදුණු තරුණියක් ලෙස ඇය බටහිර ආරට ලැදි කාර්යබහුල නගරයක අලුත් මානව පොකුරක එක් සාමාජිකාවක් වන ආකාරය ගංගා රචනා කරන ලද්දේ ඉතාමත් අලංකාර ලේඛන ශෛලියකිනි. හොංකොංහි ආහාර පාන , සිරිත් විරිත් , ජන ජීවිතය ඉතාමත් ප්රවේසමෙන් කතාවට එක් කරන ඇය සංකීර්ණ දේශපාලනික සහ අර්ථික ව්යුහයකට මැදිව විෂමතාවන්ගෙන් ගහණ රටක තම මුල් කැදැල්ල විසිර ගිය තරුණියගේ මනෝභාවයන් මැනවින් නිරූපණය කිරීමට සමත් විය. අවාසනාවට මෙන් 'සුවඳ තොටුපොළ' හෝ 'ගංගා නිරෝෂිණීගේ ස්වතන්ත්ර නවකතා' පිළිබඳ ලාංකේය පාඨක සමාජය තුළ කතිකාවක් ගොඩ නැගුණේ නැත. අඩුම තරමින් ගංගාගේ ලේඛන හැකියාව අගයන තැන්හි එම කෘතිය පිළිබඳ සඳහනක් හෝ දකින්නට නොලැබීම ම විස්මයට කරුණකි.
හිම අම්මාගෙන් ඇරඹි පරිවර්තන දිවිය තුළ ගංගා නිරෝෂිණී සලකුණ මැනවින් සනිටුහන් කළ ගංගා අද වන විට පුළුල් සාහිත්යමය පරිචයක් සහ ජීවන අත්දැකීම් සමග තම නවකතාකරණය ද ඉසියුම් මානයකට ගෙන යන්නට සමත් වී ඇත. නිර්මාණකාරිය අභිබවා පරිවර්තිකාව ඉස්මතු වන්නට නොදී තම ස්වතන්ත්ර නවකතා පිළිබඳ පාඨකයින් තුළ කතිකාවක් ගොඩ නගන්නට ගංගාට මේ මොහොත තරම් වෙනත් අවස්ථාවක් නොවේ යැයි තහවුරු කොට පැවසිය හැකිය.
'ඈත දුර ඈත'සමග එන ගංගාට 'කාලො අයං තෙ' යැයි පවසමි.
- සහන් කසීර වික්රමසිංහ -